“Wat wil je met je haar?” Ik ben geneigd mijn standaard antwoord te geven (“Maak er maar iets moois van!”), maar deze kapster heeft mijn haar nog niet eerder gedaan en dat doet mij twijfelen. In een fractie van een seconde probeer ik haar kwaliteiten af te wegen. Vertrouw ik haar een carte blanche toe? Zal ik straks niet voor schut lopen met mijn kapsel?
“Maak er maar iets moois van! Jij bent daar de expert in!”, zeg ik uiteindelijk tegen haar. Niet geheel comfortabel laat ik me achterover zakken in de kappersstoel. Dat zij er aanvankelijk ook nog wat onzeker over is, blijkt uit de vragen die ze op me afvuurt: korter of langer, donkerder of lichter, knippen of snijden, piekerig of botter… Ik op mijn beurt moet op mijn tong bijten om het niet voor haar in te vullen. “Een opgeschoren zijkant vind ik niet mooi bij mij…” floept er op een gegeven moment toch uit. Ja, dat had ze al ingeschat.
Als de verf is uitgespoeld en er een kleur tevoorschijn komt waar ik heel blij van word, zakt de onzekerheid bij ons allebei. Mijn kapster begint er zichtbaar lol in te krijgen. Ze vertelt honderduit over wat ze van plan is met mijn kapsel en maakt er echt werk van. Nee, dit soort klanten die haar écht een carte blanche geven, zijn er niet zoveel. Van de klanten die zéggen dat ze haar een carte blanche geven, blijken de meesten toch allerlei verwachtingen in hun hoofd te hebben. Ze vindt het wel het allerleukste om écht zelf iets te mogen verzinnen dat past bij de klant.
Parallellen teams
Deze anekdote is een alledaagse gebeurtenis, maar is bijzonder illustratief voor wat ik vaak ook in teams zie gebeuren. Als je een taak delegeert, wil je heel graag dat de ander daar de verantwoordelijkheid voor pakt. Maar dat blijkt in de praktijk nog wel eens tegen te vallen. En dat is begrijpelijk, want het is ook best lastig om écht verantwoordelijkheid te nemen en écht verantwoordelijkheid te geven.
De onzekerheid die ik in eerste instantie voelde in de kappersstoel, zie ik ook vaak bij managers die een taak delegeren. Zoals ik bang was om voor schut te lopen, zo zijn managers vaak bang dat een medewerker niet levert wat ze verwachten. Of ze hebben zelf al een concrete invulling in hun hoofd. Op zich is dat niet erg, zo lang je je maar bewust bent van die interne reflexen en je er niet door laat leiden. Managers zijn zich daar echter niet altijd bewust van en laten zich daardoor snel verleiden om geen échte verantwoordelijkheid te geven. Hoe meer je als manager zelf gaat sturen, hoe minder de mensen in je team hun nek zullen uitsteken om zelf creatieve oplossingen te bedenken.
Medewerkers die gewend zijn dat hun leidinggevende inhoudelijk stuurt en problemen voor hen oplost, zullen op hun beurt ook best even moeten wennen als ze ineens wél zelf verantwoordelijk zijn.
Lessen voor teams
Herken je deze situatie in jouw team? Ik geef graag een aantal tips die het makkelijker maken om verantwoordelijkheid te geven en te nemen.
Wat kun je doen als leidinggevende om écht verantwoordelijkheid te geven?
- Geef richting in termen van visie en waarden, en laat medewerkers zelf bepalen wat hun doelstellingen zijn en hoe ze die invullen.
- Vertrouw op de capaciteiten en de creativiteit van degene aan wie je de verantwoordelijkheid geeft.
- Maak jullie wederzijdse rollen bespreekbaar: welke hulp heeft een medewerker nodig om écht zijn verantwoordelijkheid te nemen?
- Ontwikkel het probleemoplossend vermogen van het team: stimuleer medewerkers om de hobbels die ze tegenkomen bij het realiseren van hun doelen zelf of met collega’s aan te pakken.
- Bijt bij inhoudelijke vragen op je tong. Ik weet het… het kan je ego strelen als medewerkers bij moeilijke problemen naar jou kijken. Jij bent tenslotte intelligent (je zit niet voor niets op deze functie) en weet echt wel een oplossing. Zet je ego aan de kant en wees je ervan bewust dat het bieden van oplossingen niet bijdraagt aan het probleemoplossend vermogen van je team. Coach je medewerkers in plaats daarvan om zélf een oplossing te vinden. Dat is pas écht dienend leiderschap!
Wat kun je doen als medewerker om écht verantwoordelijkheid te nemen?
- Houd voor ogen wat je zelf uit jouw rol wil halen. Wat wil je leren? Waarin wil je je ontwikkelen? Zorg dat je leidinggevende weet wat je wil en geef aan hoe hij of zij je daarin kan helpen.
- Heb je het gevoel dat je in jouw rol optimaal gebruik maakt van jouw talenten? Of heb je het gevoel dat je leidinggevende de verantwoordelijkheid soms van je overneemt? Leer jezelf aan om dit uit te spreken naar je leidinggevende.
- Vraag je – op het moment dat je je leidinggevende wil raadplegen – eens kritisch af of je je probleem echt niet zelf (of met collega’s) op kunt lossen. Het kan een ingesleten gewoonte zijn om bij hobbels naar de leidinggevende te stappen, maar vaak blijkt dat je zelf veel meer kunt en weet dan je denkt.
Meer weten over dienend leiderschap?
Een aantal van deze tips heb je misschien al eens eerder gelezen. De échte uitdaging is om ze in de praktijk te brengen. Wil je meer weten over hoe je ‘dienend’ leiderschap in jouw team kunt ontwikkelen en daarmee het team in haar kracht zet? Wil je eens met me sparren over dit thema, of ben je gewoon nieuwsgierig naar mijn kapsel? Neem dan gerust contact met me op!
Mooi, hoe jij steeds weer uit alledaagse ervaringen de link weet te leggen naar ons vakgebied! En dan nog schitterend geschreven. Fijn voor jouw klanten en inspirerend, ook voor vakgenoten…