Boektip: Systems Inspired Leadership
Soms komt er zo’n boek uit. Zo’n boek waarvan je hoopt dat elke leider in elke organisatie het leest. Een boek dat een visie op leiderschap omschrijft waarin zó veel potentie opgesloten ligt. En dat dan ook nog eens heel helder én praktisch weet over te brengen. Het boek Systems Inspired Leadership, geschreven door Frank uit de Weerd en Marita Fridjhon is zo’n boek. Ik kan het niet laten deze tip met je te delen! Waarom is dit boek zo belangrijk? De wereld rammelt, dat zal je vast niet ontgaan zijn. De complexiteit is groot en de snelheid waarmee veranderingen elkaar opvolgen neemt alleen maar toe. De druk, stress, wantrouwen, angst en isolatie zijn voelbaar toegenomen, niet alleen in organisaties, maar ook in de politiek en in de samenleving. Traditionele visies op leiderschap, waarin de leider top-down bestuurt en alle oplossingen hoort te weten, zijn niet meer effectief in deze context. Het is een illusie dat één persoon aan de top van een organisatie hét antwoord heeft op al die complexe uitdagingen. Dat besef bestaat gelukkig steeds breder. Maar welk leiderschap werkt dan wel? ‘Systems Inspired Leadership’ (SIL) biedt een alternatieve visie op leiderschap. Een visie die uitgaat van het idee dat leiderschap een collectieve rol is in organisaties. Een visie die – zoals Marita en Frank ook in de ondertitel van hun boek opschrijven – organisaties helpt om richting te vinden in verandering, om wendbaarder te zijn en om samenwerking te bevorderen. Leiderschap geinspireerd door systemen? Centraal in de leiderschapsvisie van SIL staat de focus op relatiesystemen. En dat is echt een compleet andere manier van kijken dan veel mensen gewend zijn. Zeker in de westerse wereld hebben we de neiging om te kijken naar individuen en naar delen van het geheel. SIL kijkt naar het hele web van relaties tússen al die onderdelen. We maken allemaal onderdeel uit van een groter geheel, en het geheel is méér dan alleen de optelsom van de onderdelen. Er zit dan ook zo veel wijsheid en kracht opgesloten tússen alle onderdelen. SIL is een visie op leiderschap waarbij die die collectieve wijsheid van systemen wordt aangeboord. Kan ik ook leren hoe ik een Systems Inspired Leader kan worden? Wat ik mooi vind aan het boek, is dat Marita en Frank niet alleen het concept van SIL beschrijven, maar ook praktische bruikbare aanwijzingen geven hoe je jezelf tot Systems Inspired leader kunt ontwikkelen. Iedereen vult leiderschap natuurlijk op zijn of haar eigen unieke manier in. Maar wat zijn nu de cruciale competenties die Systems Inspired Leaders in staat stellen om die collectieve wijsheid aan te boren? Uit interviews met 30 leiders die SIL al toepassen, destilleerden Marita en Frank vijf competenties die deze leiders met elkaar gemeen hebben. Zij besteden een groot deel van het boek aan deze competenties. Dat doen ze op een hele praktische wijze. Zo geven ze concrete tips hoe je jezelf deze competenties eigen kunt maken. Daarnaast beschrijven ze per competentie een aantal praktische toepassingsvormen. Welke competenties hebben Systems Inspired Leaders met elkaar gemeen? De competenties die SIL-leiders hebben ontwikkeld om de collectieve wijsheid van het systeem aan te boren, zijn samen te vatten met de afkorting S-CI-R-E-S: S: Seeing, hearing and sensing the System Je bent in staat om het geheel en de patronen die zich afspelen te zien, in plaats van te kijken naar de individuele onderdelen. Je luistert naar alle stemmen in een systeem en beschouwt elke individuele stem ook als een geluid dat iets zegt over het geheel. En je kunt het benoemen op het moment dat er veranderingen plaatsvinden in de ‘atmosfeer’. CI: Holding Conscious and Intentional relationship Je realiseert je dat een systeem op verschillende momenten een andere energie nodig kan hebben, en je bent in staat om bewust en met intentie te kiezen vanuit welke energie je handelt in die relatie. R: Revealing the system to itself Je bent in staat om het zelfbewustzijn van een systeem te vergroten door het een spiegel voor te houden en terug te geven wat er in het systeem gebeurt. Je doet dat op neutrale wijze, zonder te oordelen. E: Working with conflict to facilitate Emergence Je rent niet weg voor conflicten. Sterker nog: je ziet een conflict als een signaal dat er iets nieuws probeert te ontstaan. Je durft ‘in het vuur’ van het conflict te blijven zitten. Het lukt je om de negativiteit te verminderen en je begeleidt het team door fasen van conflict. S: Co-creating Systems Inspired Safety Je bent in staat om samen met het team een veilige plek te creëren, waar mensen zich durven uitspreken en zich kwetsbaar op durven stellen. Juist in afwijkende meningen of in conflicten zit soms informatie verborgen over nieuwe mogelijkheden. Dat betekent dat je een vruchtbare bodem nodig hebt waarin die geluiden tot uiting kunnen komen. Deze competenties staan zeker niet los van elkaar, maar hebben juist een grote mate van onderlinge afhankelijkheid. Tot zover ‘the DOING side’ van SIL, in een notendop. Wat betekent SIL voor ‘the BEING side’ van leiders? Hoe je DOET en wie je BENT als leider gaan natuurlijk hand-in-hand. Voor veel leiders vormt het SIL-pad ook een persoonlijke ontdekkingsreis, waarin je nooit bent uitgeleerd. Een pad waarin je ervoor kiest om zelf kwetsbaar én dapper te zijn. Een pad dat je uitdaagt om je eigen oordelen uit te stellen en nieuwsgierig te zijn naar andere waarheden dan die van jou. Waarbij het belangrijk is dat je je eigen waarden, drijfveren, angsten en trauma’s kent. Waarom zou ik SIL willen implementeren? Frank en Marita hebben in hun boek tientallen verhalen opgenomen over de positieve impact van SIL. De mensen die zij interviewden voor hun boek waren enthousiast over wat SIL hen heeft gebracht, zowel op persoonlijk als op professioneel vlak. Zij onderscheiden daarbij vijf gebieden waar SIL impact op heeft: Duurzame resultaten: “We groeien 8% dit jaar, tegen lagere kosten. We ontwikkelen allerlei nieuwe producten die we sneller weten te lanceren.” Wendbaarheid en innovatie: “Als we vertrouwen op het systeem, kunnen we
Boektip: Systems Inspired Leadership Meer lezen »